สวนพฤกษศาสตร์ 100 ปี กรมป่าไม้ ตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2539 เนื่องในโอกาสกรมป่าไม้ครบรอบ 100 ปี โดยใช้พื้นที่ของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน จำนวน 5,545 ไร่ บริเวณด้านข้างเขาตะกรุบ อำเภอวังน้ำเย็น จังหวัดสระแก้ว และอำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมพรรณไม้ของภาคตะวันออก เพื่อการศึกษาวิจัยทางพฤกษศาสตร์และเป็นแหล่งพักผ่อนทางธรรมชาติ พื้นที่ของสวนพฤษศาสตร์เป็นภูเขาหินทรายสลับกับที่ราบเชิงเขา ดินเป็นดินเหนียวปนลูกรัง ระดับความสูง 300 เมตร จนถึงยอดเขาตะกรุบที่สูงประมาณ 760 เมตร สภาพพื้นที่เป็นป่าดิบแล้ง ซึ่งเป็นสภาพป่าส่วนใหญ่ของป่ารอยต่อ 5 จังหวัดของภาคตะวันออกได้แก่ จันทบุรี ระยอง ชลบุรี สระแก้ว (ปราจีนบุรี) และฉะเชิงเทรา พรรณไม้ส่วนใหญ่เป็นพรรณไม้ในป่าดิบแล้งเช่น ตะแบกใหญ่ ยางนา มะค่าโมง ตะเคียนทอง กระทุ่มน้ำ คอแลน พิกุลป่า กระบก สมพง กระบาก และกระท้อน เป็นต้น พรรณไม้ในสวน นอกจากพรรณไม้ในป่าดิบแล้งดังกล่าวข้างต้นแล้ว จากการสำรวจในเบื้องต้นพบพรรณไม้ในป่าธรรมชาติ (ที่จำแนกแล้ว) มีจำนวน 86 วงศ์ 381 ชนิด สำหรับพรรณไม้ที่ปลูกในสวนพฤกษศาสตร์ทั้งตามหลักวิชาการและปลูกเป็นไม้ประดับหรือแปลงพืชสมุนไพรทั่วไป จนถึงปัจจุบันรวบรวมได้ 103 วงศ์ 818 ชนิด ส่วนแปลงรวบรวมพรรณไม้ตามหลักอนุกรมวิธานพืชคือเป็นวงศ์ๆ มี 16 วงศ์ ได้แก่ วงศ์มังคุด (GUTTIFERAE) วงศ์ตีนเป็ด (APOCYNACEAE) วงศ์ปาล์ม (PALME) วงศ์ยาง (DIPTEROCARPACEAE) วงศ์กระดังงา (ANNONACEAE) วงศ์มะเมื่อย (GENTACEAE) วงศ์มะเกลือ (EBENACEAE) วงศ์มะม่วง (ANACARDIACEAE) วงศ์ส้ม (RUTACEAE) วงศ์อบเชย (LAURACEAE) วงศ์เปล้า (EUPHORBIACEAE) วงศ์บอน (ARACEAE) วงศ์แค (BIGNONIACEAE) วงศ์ไทร (MORACEAE) และวงศ์มะเกิ้ม (BURSERACEAE) กิจกรรมและแนวทางพัฒนาสวนกิจกรรมและการดำเนินงานของสวนพฤกษศาสตร์ 100 ปี กรมป่าไม้ นอกเหนือการปลูกและบำรุงรักษาต้นไม้ กิกรรมที่สำคัญอีกกิจกรรมหนึ่งคือการศึกษาวิจัยพรรณไม้ และมีหอพรรณไม้สำหรับรวบรวมตัวอย่างพรรณไม้ในพื้นที่ และขิงผืนป่าตะวันออก ซึ่งรวบรวบรวมตัวอย่างพรรณไม้แห้ง (herbarium specimens) ได้ประมาณ 1,500 ตัวอย่าง และตัวอย่างพรรณไม้ในแอลกอฮอล์ (spirit collection) ประมาณ 1,000 ตัวอย่างภายในตัวอาคารหอพรรณไม้ ยังมีการจัดนิทัศนการด้านพรรณพืช รวมทั้งยังมีทางเดินศึกษาธรรมชาติ 2 เส้นทาง พร้อมลานกิจกรรมกลางแจ้งสำหรับการจัดกิจกรรมของเยาวชน